Koncepcja programowa i organizacyjna działania Teatru Baj w latach 2021-2026
1. Założenia programowo-artystyczne Teatru
Teatr Baj to jeden z najważniejszych teatrów lalek i teatrów dziecięcych w Polsce. Teatr z najdłuższą i niezwykłą historią, w wielu dziedzinach prekursor i nauczyciel innych instytucji. W ostatnich latach stał się także jednym z teatrów dziecięcych najczęściej wyjeżdżających ze swoim dorobkiem na zagraniczne festiwale. To są kwestie do których podchodzę z pełną świadomością, ogromnym szacunkiem i potrzebą dbania o ich kultywację.
Przygotowując się do konstruowania repertuaru niezmiennie jako pierwsze i najważniejsze wśród zadań Teatru Baj stawiam tworzenie i prezentację spektakli teatralnych na najwyższym poziomie artystycznym, uwzględniających potrzeby i możliwości percepcyjne dziecięcej widowni. Temu podejściu jestem wierna i konsekwentnie przez kolejne lata pracy w Teatrze je rozwijałam i wzbogacałam. Ale na co dzień na Teatr patrzę zdecydowanie szerzej. Zadania stojące przed dzisiejszym Bajem, a także jego aspiracje, są bardzo rozbudowane i różnorodne, na bieżąco dostoswywane do tempa dzisiejszego świata i potrzeb najmłodszej widowni. Jest to możliwe tylko dzięki uważnemu śledzeniu rozwoju teatru dla dzieci w Polsce i na świecie. Myśląc o repertuarze Teatru Baj, myślę jednocześnie o środkach wyrazu scenicznego. Chciałabym, aby Baj pozostał wierny lalce, korzystając przy tym z różnych technik lalkowych
i jednocześnie będąc otwartym na poszukiwania w obrębie teatru formy (teatru plastycznego, jakim de facto jest teatr lalek). Chcę także aby podejmował działania w kierunku uwspółcześniania teatru, poszukiwania nowych środków wyrazu. Uważam, że to właściwa droga, aby teatr dla dzieci był niezmiennie żywy i prawdziwy.
Po ponad trzyletniem remoncie stałej siedziby Teatru Baj, która kosztowała cały zespół dużo wysiłku i wyrzeczeń, a naszych widzów zmuszała często do rzadszych wizyt, przychodzi czas na odbudowywanie i wzmacnianie swojego stałego miejsca na mapie teatralnej Warszawy i Świata jako Teatru AKTYWNEGO, Teatru INNOWACYJNEGO, Teatru z szacunkiem do TRADYCJI, Teatru ponad BARIERAMI.
Jedną z największych zalet Teatru Baj dziś jest jego ponad 90-letnie doświadczenie w dziedzinie teatru lalek i teatru dla dzieci. Chciałabym tę nieocenioną tradycję rozwijać wykorzystując współczesne środki wyrazu połączone z najszlachetniejszą klasyką oraz poczuciem smaku i estetyki, tak aby nadążając za dzisiejszym światem odpowiadać na aktualne, bardzo różnorodne, potrzeby. Niezwykle istotne w pracy w Teatrze Baj jest możliwość dzielenia się jego doświdczeniem, wiedzą i umiejętnościami. Poczuwam się do ochrony i przekazywania tradycji teatru lalek oraz do jego popularyzacji wśród dzieci, młodzieży, nauczycieli, animatorów kultury i rodziców. Ogromne zainteresowanie edukacją kulturalną w ostatnich latach oraz rozwój pedagogiki teatru, jako dziedziny z pogranicza teatru i szeroko rozumianej pedagogiki, nakłaniają mnie do podjęcia starań o przygotowanie zaplecza pozwalającego na rozszerzenie i rozwój działalności Teatru Baj właśnie w tych kierunkach:
– wysokiej jakości artystycznej,
– innowacyjności,
– edukacji teatralnej,
– dialogu ponad barierami,
– oraz współpracy międzynarodowej.
PLANY REPETUAROWE
Przygotowanie estetyczne i rozwój emocjonalny młodych widzów, to podstawowe zadanie współczesnego teatru dla dzieci. Nie możemy zapominać, że na twórcach teatru dziecięcego ciąży ogromna odpowiedzialność: dzieci dopiero zaczynają przygodę ze sztuką, więc należy dbać o to, aby ją kontynuowały i aby nabierały przy tym jak najlepszych estetycznych nawyków. Przez wiele lat pracy przekonałam się, że teatr ma wiele możliwości, środków i sposobów docierania do małego widza. Ideałem w budowaniu repertuaru pozostaje wykorzystanie wszystkich ciekawych kierunków, prądów i tendencji panujących we współczesnej sztuce, by pokazywać, jak ciekawy może być teatr. Dzięki nim możemy kształtować emocje oraz wyobraźnię dziecka – to jest według mnie najważniejsza rola i misja teatru.
Ciekawi mnie różnorodność i nie chcę, żeby teatr koncentrował się tylko wokół jednego punktu widzenia. Bardzo zależy mi na tym, aby młody widz, który przychodzi do Teatru Baj, miał szansę spojrzeć na proponowane tematy z wielu perspektyw.
Uważam za istotne w kształtowaniu repertuaru Teatru Baj uwzględnianie proporcji dla dzieci w różnych kategoriach wiekowych dostosowanych do ich percepcji i możliwości odbioru sztuki. Ważne jest świadome i mądre wprowadzanie dziecka w świat teatru. Proponowanie teatralnego repertuaru odpowiedniego przede wszystkim do wieku i potrzeb dziecka. Na każdym etapie rozwoju procesy percepcyjne dziecka przebiegają inaczej, co jest związane z innym funkcjonowaniem narządów zmysłów, różną jakością procesów poznawczych oraz inną stymulacją jakiej doświadczamy ze strony otoczenia. Jest zatem istotne jak nasi widzowie odbierają, postrzegają i rozumieją otaczający ich świat. Na jakie bodźce i treści są wrażliwi. I jakie różnorodne mają potrzeby oraz możliwości odbioru sztuki teatru. Dlatego uważam, że dobrym rozwiązaniem byłoby zatem dążenie do produkowania w każdym sezonie teatralnym minimum dwóch a w ideale trzech premier z uwzględnieniem odbiorców różnych grupach wiekowych. Spektakle będą realizowane na dwóch scenach:
SCENA GŁÓWNA
Na scenie głównej zamierzam w każdym sezonie teatralnym wyprodukować jedną premierę dla grupy wiekowej 3 -6 oraz jedną premierę dla starszej grupy wiekowej 7+. Teatr Baj kojarzony jest obecnie ze spektaklami dla najmłodszych dzieci. Czas pandemii pokazał jednak, że wszystkie grupy wiekowe dopominają się o spektakle realizowane w naszym teatrze.
W tworzeniu repertuaru kierowanego do dzieci zależy mi na łączeniu klasyki dziecięcej, odkrywającej bogactwo międzykulturowych mitów, baśni i legend z literaturą współczesną. Myślę tu zarówno o autorach klasyki literatury dziecięcej, autorach nowych sztuk dla dzieci i młodzieży, dramaturgach, jak i współczesnych autorach książek dla dzieci.
Chciałabym aby w repertuarze Teatru Baj obok Astrid Lindgren, Hansa Christiana Andersena, Jana Wilkowskiego, Danuty Wawiłow czy Jana Brzechwy pojawiły się m.in. takie nazwiska jak: Suzanne Lebeau, Małgorzata Sikorska-Miszczuk, Elżbieta Chowaniec, Maria Wojtyszko, Malina Prześluga, Marta Guśniowska, Roksana Jędrzejewska-Wróbel, Michał Walczak. Zapraszam zazwyczaj realizatorów, których prace wcześniej widziałam i doceniam. Ważne, żeby świat przedstawiony na scenie był spójny i ciekawy – skonstruowany w chcrakterystyczny dla danego autora sposób. Wymaga to oczywiście nieustannego poszukiwania nowych zdolnych realizatorów, obserwowania dróg ich rozwoju i analizowania co istotnego mogą ze sobą przynieść i do jakiej kategorii wiekowej ich teatralny język pasuje najbardziej.
Zależy mi, aby realizatorzy, których zapraszam wnosili ze sobą nowy rodzaj myślenia o teatrze, różnorodność oraz stwarzali szansę rozwoju artystycznego zespołowi aktorskiemu. Obecnie reżyserami, których chciałabym zaprosić do współpracy w najbliższych sezonach artystycznych są m.in.: Gervais Gaudreault, Michał Derlatka, Marek Zákostelecký, Tomasz Maślankowski, Dalija Acin, Marek Idzikowski, Bartosz Kurowski, Jurate Trimakaite, Soren Valente Ovesen, Agata Kucińska.
W teatrze lalek/w teatrze formy ogromną rolę odgrywają też scenografowie. Uważam, że najciekawszą wizję teatru proponują w tej chwili: Edyta Rzewuska, Michał Dracz, Renata Valciu, Anna Chadaj, Martyna Dworakowska, Julia Skuratova, Yumi Hayashi, i to ich prace chciałabym widzieć w Teatrze Baj.
Po zakończonym remoncie nasza scena będzie miała dużo większe możliwości technologiczne niż wcześniej. Zamierzamy to wykorzystać. Będę się bardzo starać, żeby nowe spektakle realizowane w Teatrze Baj były innowacyjne w pełnym rozumieniu tego słowa. Mamy w planach szersze korzystanie chociażby z mappingu, profesjonalnego nagłośnienia, oświetlenia, dużo większą czułość sceniczną zapewnioną przez najwyższjej jakości sprzęt. Bez wątpienia wpłynie to na jakość spektakli i ich odbiór przez najmłodszych widzów. Wierzymy, że uda nam się zainicjować teatralną magię, która będzie odbierana niemal w formacie 3D.
Aby podnosić poziom pracy zespołu aktorskiego zamierzam nawiązać współpracę w zakresie wymiany doświadczeń oraz wspólej wymiany twórczej na polu międzynarodowym. Planuję współpracę Teatru Baj z kanadyjskim Teatrem „Le Carrousel”, duńską „Batidą” oraz litewskim Teatrem „Lele”. Każdy z tych teatrów posiada bogate doświadczenie w zakresie twórczości oraz liczne nagrody na międzynarodowych festiwalach. Są to teatry dla dzieci rozpoznawalne na całym świecie. Jesteśmy po wstępnych rozmowach i zależy nam nie tylko na realizacji nowch przedstawień, ale także na wzajemnym warsztatowym wsparciu i rozwijaniu aktorów.
SCENA KAMERALNA
Na tej nowej scenie stworzonej specjalnie na potrzeby cyklu Bajowe Najnaje chciałabym przynajmniej raz w sezonie produkować spektakl dla dzieci od 6 miesięcy do 3 lat. Warto podkreslić, że Teatr Baj jako pierwszy teatr instytucjonalny zaproponował kompleksowy cykl spektakli dla dzieci najnajmłodszych. Zależy mi na tym, aby w poszukiwaniu nowych form wyrazu otworzyć się na taniec w teatrze. Chciałabym rozpocząć nowy nurt taneczny w spektaklach skierowanych do widzów najnajmłodszych. Tworzenie dobrych spektakli dla dzieci w wieku od kilku miesięcy do 3 lat, jest niełatwym przedsięwzięciem, a ponieważ zależy mi na tym, aby nowy nurt miał solidny fundament chciałbym zapraszać wybitnych profesjonalistów w tej dziedzinie. Do realizacji pierwszego spektaklu tanecznego zamierzam zaprosić włoską Grupę TPO. To znany na całym świecie ze swych nowatorskich spektakli tanecznych z wykorzystaniem multimediów zespół. Tego typu współpraca wpisałaby się w rozwijanie nurtu Teatru INNOWACYJNEGO.
Korzystając z tego, że Teatr Baj zyska scenę kameralną chciałabym stworzyć możliwość na eksperyment w ramach teatru formy i otworzyć SCENĘ LABORATORIUM. Scena byłaby miejscem reazliazcji małych form scenicznych dla Małych i Dużych widzów, w tym także dla dorosłych. Byłby to niejako powrót do korzeni teatru lalek – czasów, w których teatr lalek nie był teatrem wyłącznie dla dzieci. Utrzymanie sceny i jej działalność uzależniam od pozyskania dodatkowych środków z programów grantowych.
SHOWCASE
Długofalowo myślę o przygotowaniu i zorganizowaniu showcase’u teatru dla dzieci. Pierwszą edycję poświęcilibyśmy teatrowi dla najnajmłodszych widzów tzw. najnajów, której popularność niezmiennie rośnie i która w naszym kraju prężnie się rozwija. Chciałabym zorganizować kompletny przegląd nurtu skierowanego dla dzieci do 3/4 roku życia. Tego typu przedstawienia, choć na świecie są znane od ponad trzech dziesięcioleci, w naszym kraju realizowane są (z sukcesami! i z dużym zainteresowaniem widzów) od ponad 10 lat. Chcemy zebrać najciekawsze, najbardziej nowatorskie, i cieszące się największym zainteresowaniem widzów sztuki najnajowe i pokazać je w nowoczesnych i jednocześnie klasycznych przestrzeniach Teatru Baj. Oprócz najmłodszych widzów zaprosimy na nie także selekcjonerów, kuratorów i dyrektorów artystycznych europejskich i światowych festiwali teatralnych.
Zakładamy, że będzie to dla tej dziedziny trampolina do wizyt na zagranicznych festiwalach. Zwłaszcza, że technicznie są to przedstawienia najłatwiejsze do pokazania zagranicznym widzom – w zdecydowanej większości są bez słów (nie ma bariery językowej), najczęściej nie mają skomplikowanej scenografii (są łatwiejsze w montażu i transporcie) i nie mają dużej obsady (najczęściej są to przedstawienia na dwóch aktorów). A zdecydowanie mamy się czym pochwalić.
Z uwagi na większe zainteresowanie stymulowaniem kreatywności dzieci od wieku niemowlęcego, teatr dla najnajmłodszych spotkał się z dużym zainteresowaniem, zwłaszcza w środowisku świadomych, mieszkających w dużych aglomeracjach rodziców z młodego pokolenia. Z badań prowadzonych nad tą dziedziną zagranicą (zwłaszcza w Niemczech i we Włoszech) wynika, iż ma ona wpływ na kształtowanie kreatywności dzieci oraz wspieranie ich prawidłowego rozwoju psychomotorycznego, a także ciekawie eksploruje relacje międzyludzkie tak istotne dla najmłodszych dzieci.
Badania nad publicznością wskazują, że im wcześniej rozpoczniemy rozwój kulturalny i sensoryczny dziecka tym będzie ono w przyszłości bardziej świadomie i aktywnie uczestniczyć w kulturze. Oswojenie ze światem teatru, z podziałem na (w tym wypadku umowną) scenę i widownię, a nawet nauka pierwszych zasad zachowania się w teatrze procentuje w dalszym rozwoju dziecka. Dodatkowo, wierzymy, i podkreślamy za Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, że „kształtowane umiejętności obejmują, obok wrażliwości, przyjemność czerpaną z odbioru dzieł sztuki i widowisk oraz wyrażanie siebie za pomocą różnorodnych środków artystycznych. Podkreślona została wartość działalności kulturalnej rozumianej jako szansa jednostki i społeczeństwa w ekonomicznym i społecznym rozwoju. Dostrzeżono, że ekspresja artystyczna pozwala rozwinąć twórcze umiejętności, które przydają się w różnych sytuacjach zawodowych”.
Organizując przegląd spektakli najnajowych zapewnimy warszawskim widzom komfortowy i wyjątkowy dostęp do najlepszych przedstawień w tej dziedzinie. Dodatkowo warunki, jakie będziemy mogli im zapewnić podczas prezentacji (nowo wyremontowany budynek, nowocześnie wyposażona sala, budynek dostosowany do osób niepełnosprawnych, starszych i rodziców z dziecięcymi wózkami) na pewno wpłyną na atrakcyjność oferty.
Showcase chcemy zorganizować wspierając się pozyskanymi środkami zewnętrznymi.
KONCEPCJA DZIAŁALNOŚCI EDUKACYJNEJ
Moja koncepcja działania Teatru Baj w obszarze edukacji kulturalnej opiera się na przekonaniu, że najważniejszym celem działalności teatru jest tworzenie i prezentowanie spektakli na jak najwyższym poziomie artystycznym, czyli sztuka teatru (teatr jako sztuka). Edukacja kulturalna (teatralna) poszerza i wspiera tę główną działalność w sposób bardzo istotny. Przekonanie to – wbrew pozorom – nie osłabia działań edukacyjnych, wzmacnia natomiast tożsamość teatru jako instytucji kultury mającej określone przeznaczenie – misję i zadania.
Misją Teatru Baj jest artystyczne poszukiwanie nowych form teatru, ze szczególnym uwzględnieniem dziecięcego widza, produkcja i prezentacja spektakli, działalność na polu edukacji kulturalnej oraz promocja kultury – zarówno w kraju jak i za granicą.
Mając jasno wytyczony cel i misję można prowadzić i rozszerzać działalność z dziedziny edukacji kulturalnej na różnych polach, kierować ją do różnorodnych grup odbiorców, bez obawy, że będzie działalnością poboczną, nie mającą ścisłego związku z zadaniami teatru.
Właśnie fakt, że jesteśmy TEATREM, przyciąga do nas widzów i odbiorców. Najważniejsze jest, aby mieć świadomość swojej tożsamości i wokół tego rozwijać inne działania. Jestem świadoma siły działania teatru jako sztuki, ale także jestem przekonana o potencjale, jaki kryją w sobie teatralne metody pracy warsztatowej. Jako narzędzia pracy z różnymi grupami odbiorców są one zdolne wpływać na człowieka, wzmacniać czy budować w nim poczucie własnej wartości, uczą wyrażać emocje, uczą zespołowej pracy, czyli mogą wzmacniać i kształtować umiejętności społeczne i indywidualne, pozwalające bardziej świadomie żyć i funkcjonować.
Cele edukacji kulturalnej:
– popularyzacja sztuki teatru – każdy odbiorca działań edukacyjnych jest także widzem teatralnym (odbywa się to w dwie strony – albo widzowie teatralni otrzymują dodtakową ofertę działań edukacyjnych, – albo – uczestnicy warsztatów przychodzą na spektakle),
– wzmacnianie tożsamości i uczestnictwa w kulturze poprzez stopniowe wprowadzanie i oswajanie ze sztuką teatru,
– wprowadzenie dzieci w świat kultury, wyrobienie nawyku uczestnictwa w kulturze,
– umożliwienie dzieciom/odbiorcom dotknięcia, doświadczenie teatru od drugiej strony, nie tylko od strony widza, ale także twórcy, pracownika teatru itp.,
– wzmacnianie doświadczenia widza wyniesionego ze spektaklu (budowanie mostów: teatr – życie) – warsztaty do spektakli, działania, akcje wokół spektaklu,
– łączenie uwagi pokoleń wokół tych samych treści – danie dzieciom i dorosłym możliwości spędzenia czasu razem, integracja,
– wzmacnianie więzi z obecnymi widzami (zwiększanie obszarów wspólnej aktywności),
– budowanie dialogu z widzami/odbiorcami poprzez spotkania i wspólne działania (warsztaty, projekty) – określanie potrzeb i budowanie potrzeb, wspólne odkrywanie: co sobie możemy dać?,
– wszystkie działania z zakresu szeroko rozumianej edukacji kulturalnej mają aspekt „audience development” – rozwijania widowni (liczby widzów i świadomości sztuki),
– poszukiwanie nowych widzów,
– promocja sztuki teatru i zachęcenie dzieci do częstszych wizyt w teatrze.
RODZAJE DZIAŁAŃ W ZAKRESIE EDUKACJI KULTURALNEJ / TEATRALNEJ
– podział ze względu na grupy odbiorców
Zakładam że Teatr Baj w latach 2021-2026 będzie kontynuował niektóre projekty edukacyjne, które prowadził w poprzednich latach, a które sprawdziły się jako dobre narzędzia popularyzacji sztuki teatru i poszerzania grona odbiorców spektakli Teatru Baj (rozwoju widowni). Koncepcję edukacji kulturalnej należy traktować jako obszar dynamiczny i gotowy do podejmowania nowych działań i projektów odpowiednich do aktualnych potrzeb teatru i odbiorców.
Dzieci – grupy zorganizowane
Grupy zorganizowane przychodzą głównie ze szkół i przedszkoli. Zdarzają się także zorganizowane grupy rodziców z dziećmi. Propozycja edukacyjna dla tej grupy odbiorców opiera się na stale rozwijanym programie „teatr wiem co to” oraz na warsztatach tematycznych przygotowywanych do określonych spektakli. Rozszerzeniem tej oferty są specjalne warsztaty teatralne. Poniżej znajdują się opisy wymienionych działań edukacyjnych.
Program edukacyjny: teatr wiem co to
i jego kontynuacja/nowa formuła, którą będziemy budować w nowej siedzibie
Obecna forma programu edukacyjnego „teatr wiem co to” adresowana jest do dzieci od piątego roku życia. Podczas tematycznych spotkań uczestnicy nie tylko zdobywają podstawową wiedzę o teatrze, ale mają możliwość „dotknięcia teatru”, poznawania go przez działanie. Program przeznaczony jest dla grup zorganizowanych – głównie z placówek edukacyjnych.
Tematy realizowane w ramach programu:
– Teatr – co to za miejsce? Sekrety teatralnych kulis
– Aktor – kto to? O pracy i warsztacie aktora
– Jak się to to rusza? O różnych rodzajach lalek teatralnych. Podstawy animacji
– Co się kryje za maską? Skąd się wzięła maska i jaką pełni funkcję teatrze
– Czy rzeczy żyją naprawdę? Teatr przedmiotu
– Co jest po drugiej stronie cienia? Rzecz o teatrze cieni
– Teatralne czarowanie: światło, ciemność, kształt, biel i ruch. Jak się tworzy czarny teatr?
– Jak powstaje spektakl? O roli reżysera, kompozytora i scenografa.
W ramach program powstaną nowe tematy m.in.:
– Spotkanie z konstruktorem lalek – podczas zajęć uczestnicy będą mogli zobaczyć orginalne projety scenografii,kostiumów i lalek. Poznają różnorodne konstrukcjie lalek teatralnych oraz sposoby wykorzystania rekwizytów teatralnych.
– Spotkania z twórcami teatru – to propozycja dla wszystkich widzów, którzy osobiście chcieliby porozmawiać z realizatorami spektakli, które będą powstawały w Teatrze Baj.
– „Teatr ze wszystkiego” – cykl spotkań na których uczestnicy będą mogli samodzielnie wykonać lalki teatralne dosłownie ze wszystkiego. Cykl ten zrodził się na potrzeby działań Teatru Baj w sieci i chcemy go także kontynuować w ramch zajęć w naszej Galerii Teatralnej.
Spotkania tematyczne mogą być realizowane niezależnie, ale można też zaplanować ich organizację w formie cyklu. Program będzie przeznaczony dla widzów Teatru Baj. Warunkiem uczestnictwa, oprócz zakupu biletu na spotkanie, będzie obejrzenie spektaklu. Program ten będzie sukcesywnie rozbudowywany.
Warsztaty tematyczne do spektakli
Warsztaty opracowywane specjalnie do określonego przedstawienia. Ich celem jest pogłębienie poprzez działanie czy rozmowę problematyki podejmowanej w spektaklu oraz zderzenie jej z własnym doświadczeniem uczestników. Warsztaty są realizowane na zamówienie opiekunów grup widzów dzieci lub młodzieży. Do prowadzenia warsztatów zamierzam zapraszać specjalistów m.in: psychologów, socjologów, pedagogów.
Ferie z Bajem
Teatr Baj zamierza kontynuować organizowane od kilku lat Ferie z Bajem. W czasie szkolnych ferii zimowych grupy zorganizowane z zimowisk, i nie tylko, oglądają spektakle, a także biorą udział w specjalnie przygotowanych działaniach edukacyjnych pozwalających im lepiej poznać teatr lub bardziej zgłębić świat obejrzanego przedstawienia.
Specjalne warsztaty teatralne
Zamierzam rozszerzyć i rozwinąć zapoczątkowane już w Teatrze Baj przygotowywanie specjalnych warsztatów teatralnych dla grup ze szczególnymi potrzebami (np. osób z dysfunkcjami, grup anglojęzycznych) na zasadzie współpracy z organizacjami, placówkami, z których te grupy pochodzą.
Projekt „Zabajowisko”
Projekt dla dzieci i rodziców „Zabajowisko” opiera się na formule teatru jako zabawy. Jego celem jest zaproponowanie rodzicom kreatywnych, teatralnych zabaw z dziećmi oraz ukazanie teatru jako źródła inspiracji i narzędzia do rozwijania poprzez zabawę różnych umiejętności u dzieci. Spotkania są prowadzone przez aktorów i odbywają się w weekend raz w miesiącu, od września do czerwca.
Projekty „eksperymentalne” dla dzieci i rodziców
Teatr Baj będzie otwarty na realizację wspólnie z innymi organizacjami czy instytucjami projektów mających na celu wykorzystanie pozytywnego wpływu teatru na rozwój dzieci, na stymulowanie ich kreatywności, wrażliwości itd.
Akcje specjalne, wydarzenia okolicznościowe
Zakładam organizowanie różnych działań, akcji, spotkań, projektów dla dzieci i ich rodziców oraz opiekunów, mających na celu zaprzyjaźnienie z teatrem, popularyzację i promocję sztuki teatru oraz wspólne eksplorowanie przestrzeni pomiędzy teatrem/spektaklem a życiem. W ten nurt działań Baja wpisują się także akcje i animacje okolicznościowe z okazji świąt i uroczystości, takich jak Dzień Dziecka, Dzień Teatru, Mikołajki. Mają one na celu zaprzyjaźnienie widzów z Teatrem poprzez wspólne świętowanie.
Galeria Lalek Teatralnych
Idea jej stworzenia wzięła się z potrzeby nowej, nowoczesnej przestrzeni do popularyzacji sztuki teatru lalek poprzez szeroko rozumiane działania edukacyjne, działającą niezależnie od sceny i spektakli. Galeria będzie wydzieloną, specjalną przestrzenią w budynku Teatru, pozwalającą na organizację ekspozycji i prowadzenie działań edukacyjnych i animacyjnych. Organizowane w niej wystawy teatralne będą pretekstem do głębszego poznawania sztuki teatru lalek. Zamierzam prezentować w niej przeszłość i współczesność teatru lalek w nowoczesnej formie. Zależy mi, aby wyróżniała ją: interaktywność, dostępność, wystawa + umożliwienie działania odbiorcom (głównie dzieciom) w tej samej przestrzeni.
W Galerii Lalek planuję wydzielenie oddzielnej przestrzeni pod nazwą „Lalkowy Plac Zabaw”. Będzie ona specjalnie zaprojektowana i przygotowana do samodzielnych działań i zabaw dzieci od 1 roku do 10 lat pod opieką, rodziców lub opiekunów. Przewiduję tam małą pracownię lalek teatralnych, lalki teatralne do animacji i zabawy, scenki lalkowe, małe parawany.
W galerii planuję różnież wystawy lalek teatralnych z bogatych zbiorów Teatru Baj oraz wystawy studetów scenografii Akademii Sztuk Pięknych a także studentów technologii teatru lalek Akademii Teatralnej w Warszawie Filii w Białymstoku.
DOSTĘPNOŚĆ OFERTY DLA GRUP DEFAWORYZOWANYCH
Generalny remontu siedziby Teatru przy ul. Jagiellońskiej 28 zakładał dostosowanie budynku do wymagań osób ze szczególnymi potrzebami m.in. ruchowymi, słuchowymi, wzrokowymi, intelektualnymi. Jako jedyny teatr dla dzieci, a także jedno z niewielu miejsc w stolicy, zaplanowaliśmy specjalny „pokój wyciszenia” dla osób z obniżoną sprawnością funkcjonowania w społeczeństwie, związaną ze spektrum autyzmu.
Również nasze spektakle będą dostępne w wielu wariantach, dla osób z różnymi niepełnosprawnościami. W kwestii dostępności cyfrowej, już na obecnym etapie projektowania nowej strony internetowej zwracamy dużą uwagę na dostosowanie jej do jak najwyższych standardów. Nasza nowa strona internetowa będzie nie tylko spełniała wymagania Ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych oraz wytyczne WCAG 2.1 (Web Content Accessibility Guidelines) na obowiązkowym poziomie AA, ale będzie zawierała również rozwiązania z wyższego poziomu AAA. Dzięki wprowadzeniu nowych rozwiązań zarówno architektonicznych, jak też cyfrowych podkreślimy naszą rolę jako jednego z liderów dostępności wśród warszawskich instytucji kultury.
Program Baj Bez Barier
Zamierzam kontynuować program „Baj bez barier”, którego celem jest umożliwianie kontaktu ze sztuką teatru osobom, które z różnych względów mają do niej utrudniony dostęp. Teatr Baj podejmuje szereg działań zmierzających do dostosowania zarówno przestrzeni teatru, jak i oferty kulturalnej – spektakli i edukacji teatralnej, do potrzeb osób z różnymi dysfunkcjami m.in. ruchu, słuchu, wzroku, osób ze spektrum autyzmu.
Teatr Baj wypracował dobre praktyki, które ma zamiar rozwijać przez współpracę z podmiotami najlepiej znającymi potrzeby osób z różnymi niepełnosprawnościami.
Działania dla osób z dysfunkcją wzroku
Baj od kilku lat stara się udostępniać swoje spektakle osobom z dysfunkcją wzroku poprzez realizację audiodeskrypcji – opisu działań scenicznych, czytanego symultanicznie przez lektora i odbieranego przez widzów przez słuchawki. Umożliwia to osobom niewidomym i niedowidzącym pełniejszy odbiór spektaklu. Na początku dużym autorytetm w tej dziedzinie była dla nas Fundacja Kultury bez Barier, i to dzięki współpracy z nią realizowaliśmy pierwsze audiodeskrypcje. W tej chwili już w pełni samodzielnie dbamy o dostosowywanie przedstawień osobom z niepełnosprawnościami sensorycznymi. W każdej trudniejszej i nietypowej sytuacji możemy jednak liczyć na poradę i doświadczenie osób z Fundacji, która w miarę możliwości wspierają nas w coraz szerszym dostosowywaniu teatru do potrzeb grup defaworyzowanych. Obecnie wszystkie przedstawienia w repertuarze Teatru, do których można było opracować audiodeskrypcję, mogą być udostępniane bez przeszkód osobom z niepełnosprawnością wzroku. Zamierzam w kolejnych latach, w miarę możliwości, przygotowywać teksty audiodeskrypcji do kolejnych premier. W odnowionym budynku zapanwaliśmy specjalną „budkę” dla lektora, która sprawi wszystkim jeszcze większy komfort podczas spektakli z audiodeskrypcją. Dzieci niewidome i niedowidzące przed przedstawieniem mogą za pomocą dotyku poznać lalki, rekwizyty i scenografię, a po spektaklu mają możliwość spotkania z aktorami. Zamierzam kontynuować tę kultywowaną od lat w Baju praktykę. Teatr Baj dostosowuje także do potrzeb dzieci niewidomych i niedowidzących swoją ofertę edukacyjną.
Działania dla osób z dysfunkcją słuchu
Dla grup dzieci niesłyszących, zgłaszających się na spektakle do Teatru Baj, zamierzam w dalszym ciągu realizować tłumaczenia na język migowy. Podczas spektakli dla starszych widzów będą natomiast wyświetlane napisy, zarówno z kwestiami bohaterów, jak i charakteryzujące wszelkie pojawiające się podczas przedstawienia dźwięki.
Działania dla osób ze spektrum autyzmu
Teatr Baj od 2013 r. współpracuje z Fundacją SYNAPSIS, zajmującą się pomocą osobom ze spektrum autyzmu. Baj stara się ułatwiać osobom z autyzmem korzystanie ze swojej oferty – spektakli i edukacji. Zamierzam kontynuować dotychczas wypracowane praktyki widząc duże zapotrzebowanie placówek, organizacji i rodziców dzieci ze spektrum autyzmu na wsparcie ze strony instytucji kultury, polegające często na dobrej, rzetelnej informacji i otwartości na dialog. Z uwagi na, jak pokazują statystyki, wzrastająca liczbę dzieci ze spektrum autyzmu, jestem przekonana, że otwieranie się teatru na ich potrzeby, stanowić będzie ważny element budowania kultury bez barier. Tym bardziej istotna wydaje się obecność w naszej wyremontowanje siedzibie „pokoju wyciszeń” dedykowanego wszystkim potrzebującym go osobom.
Działania dla osób z niepełnosprawnością intelektualną
Teatr Baj jest otwarty dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Chce być miejscem przyjaznym, w którym dzieci, młodzież i osoby dorosłe z dysfunkcjami intelektualnymi będą czuli się dobrze jako pełnoprawni odbiorcy sztuki teatru. Baj jest gotowy do dostosowywania swojej oferty edukacyjnej do potrzeb określonej grupy poprzez współpracę z placówką opiekuńczą, edukacyjną lub terapeutyczną, z której dana grupa pochodzi. Zamierzam kontynuować współpracę z Fundacją TAKI JESTEM, zajmującą się wspieraniem rozwoju i aktywności osób z niepełnosprawnością intelektualną, głównie młodzieży i dorosłych, którzy wyrośli już z wieku, w którym o ich potrzeby korzystania z oferty kulturalnej dbała szkoła lub ośrodek.
Otwartość na współpracę z placówkami i organizacjami
Teatr Baj będzie chętny do podejmowania współpracy ze szkołami, stowarzyszeniami, ośrodkami, fundacjami zajmującymi się pomocą osobom z różnymi dysfunkcjami (sensorycznymi, intelektualnymi, spektrum autyzmu itd.). Pomoże wybrać odpowiedni spektakl oraz chętnie opracuje we współpracy z organizacjami i placówkami warsztaty teatralne odpowiadające potrzebom danej grupy osób.
Baj dotąd współpracował przy realizacji programu Baj Bez Barier z:
– Fundacją Kultury bez Barier,
– Ośrodkiem Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Laskach,
– Instytutem Głuchoniemych na Placu Trzech Krzyży w Warszawie,
– Fundacją TAKI JESTEM,
– Fundacją SYNAPSIS,
– Fundacją TVNET z Krakowa.
Zamierzam nawiązywać współpracę z kolejnymi placówkami i organizacjami zajmującymi się działaniami na rzecz osób z niepełnosprawnościami., a także opierać się na naszym dotychczasowym doświadczeniu.
Projekt Baj in English
Zamierzam w Teatrze Baj realizować i rozwijać zapoczątkowany przeze mnie projekt „Baj in English” skierowany do odbiorców różnych narodowości mieszkających w Warszawie i posługujących się językiem angielskim. Dążę do niwelowania barier językowych uprzystępniających sztukę teatru coraz szerszemu gronu osób pochodzących z innych krajów, mieszkających w Warszawie wraz ze swoimi rodzinami. Teatr Baj będzie proponować spektakle z napisami w języku angielskim lub z symultanicznym tłumaczeniem odbieranym przez słuchawki. Pozwoli na to sprzęt do realizacji audiodeskrypcji. Teatr będzie także organizować warsztaty dla dzieci i rodziców w języku angielskim.
2. Plan organizacyjno-finansowy dla instytucji
STRUKTURA ORGANIZACYJNA
Aby sprawnie zrealizować założenia niezbęda jest dobrze funkcjonujaca struktura organizacyjna. Organizacja pracy w znacznym stopniu wpływa na jakość pracy artystycznej. Nowe wyzwania i projekty potrzebują nowej struktury organizacyjnej, którą zamierzam rozbudowywać. Podczas działalności „Baja w podróży” uległa likwidacji pracownia plastyczna. Przy obecnych założeniach i planowanej liczbie premier powrót pracowni plastycznej jest niezbędny do sprawnego funkcjonowania teatru. Planuję odbudować pracownię plastyczną i stworzyć miejsca pracy dla konstruktorów lalek, plastyków – rzemieślników, modelatorów oraz krawca. Pracownia miałaby też pod opieką Galerię Lalek Teatralnych.
Rozszerzony zakres działalności edukacji kulturalnej oraz programu „Baj bez barier” stwarzają potrzebę utworzenia nowego, pełnego działu – Działu Edukacji. Dotychczas zadania z zakresu edukacji kulturalnej (teatralnej) były realizowane przez zespół aktorski. To rozwiązanie wydaje się być obecnie niewystarczające.
Pozostałe działy i stanowiska również zostaną dostosowane do nowych potrzeb oraz zwiększonej i poszerzonej aktywności Teatru. Niektóre z nich również będą wymagały dodatkoweg wsparcia personalnego. Zamierzam także zapewnić system szkoleń pracownikom Teatru Baj w celu wspierania ich rozwoju zawodowego oraz podnoszenia kompetencji.
POZYSKIWANIE ŚRODKÓW ZEWNĘTRZNYCH
Zamierzam rozwijać fundraising w zakresie pozyskiwania środków dla Teatru Baj z sektora biznesowego oraz w postaci ubiegania się o środki z państwowych programów grantowych.
Przede wszystkim będziemy starać się o środki z Programów realizowanych przez:
– Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (Wydarzenia dla dzieci i młodzieży; Program Kultura realizowany w ramach funduszy EOG),
– Instytut Adama Mickiewicza,
– Narodowe Centrum Kultury,
– Muzeum Historii Polski,
– Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego,
Na bieżąco monitorujemy działania i programy grantowe realizowane przez organizacje z poziomu sektora prywatnego, wpisujące się w naszą misję: Fundację Santander czy Fundację Orange.
POLITYKA SPRZEDAŻY
Teatr Baj konsekwentnie dywersyfikuje kanały sprzedaży. Główne w tym momencie kanały skupiają się na dystrybucji biletów przez kasę (stacjonarnie, dla klientów indywidualnych), Biuro Organizacji Widowni (dla grup zorganizowanych), platformę eBilet oraz własny system sprzedaży internetowej. Dodatkowo w kasie teatru honorowana jest Karta Warszawiaka i Karta Małego Warszawiaka. Zamierzam rozszerzyć kanały dystrybucji sprzedaży biletów, a także pracować nad rozwinięciem współpracy w ramach przyznawanych zniżek lub obecności w różnych systemach lojalnościowych m.in. z e- wejściówkami.
3. Plan komunikacyjno-promocyjny na rzecz budowy wizerunku teatru
KONCEPCJA PROMOCYJNA I BUDOWANIE MARKI
Strategia promocyjna Teatru Baj na najbliższe sezony artystyczne będzie zdominowana przez kampanię promocyjno-wizerunkową związaną z powrotem Teatru do siedziby przy ul. Jagiellońskiej 28, która przeszła gruntowny remont. Będziemy pracować nad utrzymaniem początkowego zainteresowania widzów. Po ponad trzyletniem remoncie Teatr Baj musi częściowo odbudować swoje stałe miejsce na mapie teatralnej Warszawy i Świata jako Teatr AKTYWNY, Teatr INNOWACYJNY, Teatr z szacunkiem do TRADYCJI, Teatr ponad BARIERAMI. Jednocześnie chcielibyśmy wykorzystać potencjał działalności online, jaki udało nam się wypracować podczas pandemii koronawirusa i zbliżyć się do widzów działaniami w internecie.
Materiały informacyjno-promocyjne
Teatr przygotowuje i dystrybuje drukowane repertuary w formie ulotek. Drukujemy także plakaty przygotowywane przez artystów grafików i programy do spektakli, a raz w roku wydajemy katalog opisujący nasze plany i działania, w których można wziąć udział, skierowany do szkół i przedszkoli. Kluczowa w tym przypadku jest przemyślana i efektywna dystrybucja tych materiałów. Zamierzamy rozbudowywać szerokie partnerstwo (nawiązane także podczas działalności „Teatru Baj w Podróży”) z licznymi placówkami w Warszawie (domy kultury, klubokawiarnie dla dzieci, księgarnie z książką dziecięcą, punkty informacji kulturalnych, muzea, biblioteki dla dzieci i młodzieży oraz inne miejsca spotkań z dziećmi). Odwiedzamy placówki edukacyjne i spotykamy się z nauczycielami, dzielimy się radą, podpowiadamy i profilujemy właściwą ofertę.
Informowanie o działalności Teatru szerszej publiczności, nie tylko stałyc widzów, planujemy także poprzez kampanie promocyjne w najpopularniejszym systemie dzienników elektronicznych – na portalach Librus Szkoła i Librus Rodzina. Obsługujący je system Synergia jest obecnie głównym narzędziem wykorzystywanym do komunikacji między szkołą a uczniami i rodzicami i skupia prawie 4,5 mln użytkowników w całej Polsce. Zarówno nauczyciele, jak i rodzice korzystają z tych poratli codziennie. Możliwość promowania Teatru w tych kanałach jest szczególnie atrakcyjna nie tylko ze względu na ilość użytkowników i możliwość skierowania reklamy do konkretnego odbiorcy, lecz także na charakter portalu – skupia on wyłącznie treści dotyczące rodziców i dzieci.
Media relations
Teatr Baj prowadzi działania z zakresu media relations. Strategia kontaktów z mediami podzielona będzie na dwa etapy: pierwszy w sezonach 2021/2022 i 2023/2024, następny przypadnie na lata kolejne, aż do 2026 r. Pierwszy etap to rozwijanie i umacnianie relacji z mediami specjalistycznym, drugi – próba rozszerzania ich o następne, niekoniecznie związane z tematyką warszawską, dziecięcą, teatralną lub kulturalną, na które to media Teatr Baj obecnie kładzie szczególny nacisk. W segmencie mediów warszawskich można wymienić m.in. Nasze Miasto, TVN Warszawa, TVP Warszawa, w segmencie mediów teatralnych: Teatr, Didaskalia, Teatr Lalek, e-teatr, Teatralny.pl, w segmencie mediów o tematyce dziecięcej: Ryms, Polskie Radio Dzieciom, TVP ABC, Miasto Dzieci, CzasDzieci.pl, ŁadneBebe, e-fika.pl.
Teatr Baj zamierza też w dalszym ciągu współpracować z blogerami, głównie tymi zajmującymi się tematyką dziecięcą. Niezmiennie chciałabym pamiętać o nich przy okazji premier i specjalnych wydarzeń. Relacje tekstowe lub fotograficzne, które potem ukazują się na ich blogach pomagają nam dotrzeć do nowych widzów.
Z okolicznościowymi kampaniami promocyjnymi w internecie (premiera, Mikołajki, Ferie z Bajem, Dzień Dziecka z Bajem) planujemy współpracować, wzorem lat ubiegłych, z portalami takimi jak CzasDzieci.pl, Dziecko w Warszawie, Miasto Dzieci, Fika czy Ładne Bebe oraz blogerami parentingowymi. O naszej działalności repertuarowej Teatru będziemy też informować widzów na antenie Polskiego Radia Dzieciom i Polskiego Radia RDC, a także w lokalnych gazetach m. in. „Nasze miasto”, „Przegląd Praski”. Teatr Baj będzie rozwijał współpracę w ramach patronatów medialnych. Charakter współpracy, wpisujący się w budowanie partnerstwa wokół teatru, nie obejmuje opieki nad spektaklem czy projektem, lecz dotyczy całego teatru i wszystkich realizowanych w nim wydarzeń. Zakres współpracy oraz skala świadczeń patronackich będzie bardzo różna dla każdego z mediów. Teatr Baj będzie monitorował i na bieżąco ewaluował współpracę patronacką, aby w następnych latach wystąpić do tych spośród patronów, z którymi współpraca układała się najlepiej i najkorzystniej dla teatru. W zależności od ewaluacji lista patronów będzie redukowana. Rozwijana będzie natomiast z roku na rok współpraca między Teatrem Baj a konkretnym patronem. Jest to konsekwentna i długofalowa, sięgająca do 2026 roku, wizja zawiązywania partnerstwa, której nie da się zbudować w jeden sezon.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom współczesnego widza, który szuka informacji o wydarzeniach kulturalnych i sposobach spędzania wolnego czasu głównie online, na bieżąco zamierzamy aktualizować naszą stronę internetową tak, aby była ona dostępna i czytelna dla każdego widza. Cały czas pracujemy i modernizujemy system wysyłki teatralnego newslettera, by w sposób jak najbardziej spersonalizowany mógł informować widzów o aktualnym repertuarze i prowadzonych działaniach dodatkowych. Na dostosowanie wysyłanych informacji do widzów pozwala moduł systemu sprzedażowego Iksoris, z którego od lat korzysta Teatr Baj. Chcemy także kontynuować indywidualne podejście do widza grupowego, polegające na indywidualnych rozmowach z dyrektorami i nauczycielami w placówkach, pomocy w doborze repertuaru dla grupy i kontakcie po wizycie w teatrze.
Koncepcja budowania marki teatru
Rozumieć ludzi, czuć ich potrzeby, znajdować sposoby na komunikację, która sprawi, że Teatr Baj zostanie w umysłach i sercach widzów – to moja podstawowa koncepcja budowania marki Teatru. Aby ją jednak zrealizować zdaję sobie sprawę, że Teatr Baj powinien podlegać nieustannym przemianom w myśl zasady, że „nie wszystkie zmiany prowadzą do innowacji, natomiast każda innowacja jest zmianą”. Dlatego chcę siegać do tradycji Teatru Baj jako najstarszego Teatru lalek w Polsce, ale jednocześnie myśleć o teatrze BAJ jako o Teatrze AKTYWNYM, Teatrze INNOWACYJNYM, Teatrze z szacunkiem do TRADYCJI,Teatrze ponad BARIERAMI.
Jako Teatr Baj chcemy przede wszystkim na nowo zaistnieć w świadomości mieszkańców Warszawy i okolicznych miejscowości – podkreślając naszą obecność w odnowionym historycznym budynku, który pierwotnie został zaprojektowany jako Pałac dla Dzieci. Aby osiągnąć ten efekt, planujemy promocję outdoorową skupioną lokalnie – na Pradze i przy największych węzłach komunikacyjnych stolicy oraz szerzej – na terenie aglomeracji warszawskiej. Planujemy wykorzystać do tego reklamę w komunikacji miejskiej tj. reklama na tyłach autobusów, ekranach w tramwajach, infoscreenach w metrze i pociągach podmiejskich oraz w przejściach podziemnych w lokalizacjach takich jak Dworzec Wileński czy Metro Centrum. Ponadto, przypomnienie o dokładnej lokalizacji odnowionej siedziby wesprzemy tablicami kierunkowymi umiejscowionymi w odległości kilku kilometrów od teatru, wskazującymi jak do niego dotrzeć. Dodatkowo zostanie przeprowadzona akcja promocyjna w Centrum Handlowym Wileńska, znajdującym się w sąsiedztwie Teatru Baj, podczas której klienci centrum handlowego otrzymają ulotki informujące o działalności Teatru, a jednocześnie będą mieli szansę osobiście porozmawiać z przedstawicielami Teatru, zgłębić swoją wiedzę o działalności i repertuarze Baja. Natomiast Teatr będzie miał szansę na osobiste spotkanie i wsłuchanie się w potrzeby widzów.
Współpraca promocyjna z podmiotem działającym na Pradze i skupiającym klientów z całej Warszawy jak CH Wileńska, daje możliwość dotarcia do dużego grona odbiorców, dla których przyjazd do tej części miasta nie stanowi problemu. Podobnie wiele korzyści może przynieść stała współpraca z niemal bezpośrednio sąsiadującym z siedzibą Baja Warszawskim Ogrodem Zoologicznym. Warszawskie Zoo, jako jedyna instytucja tego typu w stolicy, skupia głównie rodziny z dziećmi i wycieczki szkolne, które są potencjalnym widzem Teatru Baj. Nawiązanie współpracy z Ogrodem Zoologicznym polegającej na systemie wzajemnych zniżek pozwoli dotrzeć do osób, które wcześniej korzystały z oferty tylko jednej z instytucji. Co więcej, będzie to bardzo atrakcyjne rozwiązanie dla nauczycieli i biur podróży organizujących wycieczki szkolne, którzy będą mogli zaplanować więcej atrakcji w niższej cenie i bez konieczności przemieszczania się po mieście. Podobną współpracę planujemy nawiązać z Muzeum Warszawskiej Pragi, oddziałem Muzeum Warszawy, prowadzącym wiele działań skierowanych do dzieci.
Nawiązując do działalności w sieci, chcielibyśmy pozostać aktywni artystycznie w internecie. Prowadzone przez Teatr Baj działania w czasie pandemii koronawirusa spotkały się z bardzo ciepłym przyjęciem widzów nie tylko z Warszawy, lecz także z innych, często bardzo odległych części kraju i środowisk polonijnych. Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się spektakle prezentowane online i krótkie filmy z zakresu edukacji teatralnej. Bardzo ważne wydaje nam się utrzymanie nawiązanych z widzami relacji i umożliwienie im korzystania z oferty Baja online. Chcielibyśmy nie tylko dalej realizować część działań edukacyjnych przez internet, ale też wprowadzić na naszej stronie internetowej możliwość oglądania spektakli w systemie vod. Dzięki takiemu rozwiązaniu, widzowie spoza Warszawy mogliby swobodnie oglądać przedstawienia Teatru Baj, bez konieczności pokonania wielu kilometrów. Dla grup szkolnych i przedszkolnych planujemy przygotować dodatkowe materiały ułatwiające omówienie spektaklu, stanowiące gotowy scenariusz zajęć. Działalność repertuarowa online wymaga wprowadzenia systemu obsługującego filmy vod, a jej rozpoczęcie powinno być poprzedzone kampanią promocyjną bazującą na mailingu do placówek edukacyjnych i organizacji polonijnych na świecie.
Relacje z organizacjami polonijnymi i działalność repertuarowa online dają też możliwość budowania marki Teatru Baj wśród zagranicznych odbiorców – nie tylko wśród znanej nam do tej pory zagranicznej publiczności festiwalowej. Do tej pory wśród adresów do wysyłki informacji prasowej dedykowanej placówkom edukacyjnym mamy obecnie blisko 50 adresów szkół, przedszkoli i stowarzyszeń polonijnych z całego świata. W tej chwili najwięcej adresów mamy z Litwy, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii ze względu na dostęp do baz danych. Baza zarejestrowanych edukacyjnych placówek polonijnych to około 1000 adresów.
Dlatego w dalszych etapach planujemy przygotowanie tłumaczeń spektakli na języki obce. W czasie pandemii spektakle w Teatrze Baj realizowane były z napisami polskimi, dzięki którym niesłyszący widzowie mogli w pełni korzystać z przedstawień. W odnowionej siedzibie teatru spektakle będą dostosowane do potrzeb widzów z różnymi ograniczeniami. Nowy budynek przystosowany jest do potrzeb osób niepełnosprawnych ruchowo, posiada udogodnienia dla osób autystycznych (to między innymi dla nich przygotujemy wirtualny spacer dostępny na stronie internetowej, wprowadzający do wizyty w instytucji), oraz dla widzów niewidomych i głuchych. Będziemy kontynuować współpracę z Fundacją Kultura bez Barier oraz innymi stowarzyszeniami i organizacjami zrzeszającymi osoby niepełnosprawne, aby na bieżąco informować widzów o działalności Teatru Baj.
Markę Teatru Baj buduje także udział teatru w ogólnopolskich konkursach i projektach teatralnych m.in. takich jak „Klasyka Żywa”, „Konkurs na wystawienie polskiej sztuki współczesnej”, „Dotknij teatru” oraz w różnych festiwalach teatralnych. Dzięki festiwalom i przeglądom teatr pojawia się w szerszym, teatralnym kontekście, pojawia się w centrum wydarzeń, nawet jeśli nie zawsze udaje się zdobywać najwyższe laury. Teatr Baj nie zaprzestanie pojawiania się na ważnych, polskich i międzynarodowych festiwalach i będzie próbował utrzymać pozycję lidera wśród polskich instytucji dla dzieci – jako jednej z placówek najczęściej prezentującej swoje spektakle zagranicą.
W roku 2023 przypada jubileusz 95-lecia powstania Teatru Baj. Planujemy z tej okazji wydanie rodzinnej gry planszowej będącej podsumowaniem dotychczasowej działalności Teatru, angażującej bohaterów spektakli wystawianych na scenie Baja. Pragniemy także wydać płytę z piosenkami z repertuaru Teatru Baj, a to na pewno nie wszystko. Ponieważ ze względu na remont siedziby niedostatecznie „hucznie” obeszliśmy jubileusz 90-lecia, tym razem będzie nam zależało na zorganizowaniu dużego wydarzenia popularyzującego teatr dla dzieci. Baj jest w końcu najstarszym teatem lalek w Polsce i to z jego inspiracji, jak przypomina Marek Waszkiel, powstało wiele polskich teatrów lalek, m.in. w Opolu, Olsztynie, Toruniu, Bielsku-Białej, Wrocławiu, Białymstoku, czy Łodzi. Czujemy się więc pretendowani do obchodzenia rocznic czyniąc z nich święto teatru dla dzieci.
4. Założenia współpracy instytucji z innymi podmiotami
Z INNYMI INSTYTUCJAMI
Teatr Baj nieustannie współpracuje z innymi instytucjami kultury. Zakres tej współpracy jest zróżnicowany i dotyczy zarówno prezentacji spektakli gościnnych, jak i wymiany w zakresie edukacji kulturalnej, organizacji wspólnych działań, koprodukcję spektakli oraz promocję działań teatru. W najbliższych latach będziemy także zacieśniać lub inicjować współpracę nie tylko z instytucjami kultury, ale także z instytucjami i organizacjami naukowymi,
z organizacjami pozarządowymi oraz sektorem prywatnym. Potencjalni partnerzy Teatru Baj:
– Teatr Guliwer,
– Teatr Lalka,
– Polski Ośrodek Lalkarski POLUNIMA,
– Międzynarodowe Stowarzyszenie Teatrów dla Dzieci i Młodzieży ASSITEJ,
– Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, Filia w Białymstoku,
– Instytut Teatralny im. Z. Raszewskiego w Warszawie,
– Centrum Nauki Kopernik,
– Stowarzyszenie Pedagogów Teatru,
– Fundacja Zwalcz Nudę,
– wydawnictwa mające w ofercie lietraturę dla dzieci, m.in. Wydawnictwo „ Bajka”,
– Duński Instytut Kultury,
– Ambasada Kanady,
– Domy Kultury Polskiej m.in.: na Litwie, Łotwie, w Luxemburgu,
– Teatr Batida,
– Fundacja Meritum,
– Unia Teatr Niemożliwy,
– Muzeum Warszawskiej Pragi – oddział Muzeum Warszawy,
– Centrum Wielokulturowe.
WSPÓŁPRACA Z MIASTEM
BAJ a rewitalizacja Pragi
Projekty realizowane przez Teatr Baj w ramach Zintegrowanego Programu Rewitalizacji m.st. Warszawy do 2022 roku oraz współpraca z publicznością i innymi instytucjami w ramach projektu ADESTE, pokazały jak ważne jest prowadzenie instytucji otwartej i dostępnej. Do 2022 roku będziemy kontynuować i rozwijać projekty rewitalizacyjne, a następnie, w miarę możliwości, prowadzić pojedyncze działania kultywujące ten projekt i podtrzymujące więzi lokalne. Jeśli zdobędziemy środki finansowe chcielibyśmy spróbować z podobnymi inicjatywami pojawić się w innych częściach Warszawy. Będziemy jednak do tego potrzebowali lokalnych partnerów. Wstępnie rozmawialiśmy o takim planie na przyszłość np. z POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich. Do realizacji projektów będziemy także zapraszać liderów i aktywistów z małych społeczności oraz angażujące się we współpracę z nimi organizacje, instytucje i Miejsca Aktywności Lokalnej.
Warszawa wielu kultur. Polityka kulturalna do roku 2030
Funkcjonowanie Teatru Baj i jego rozwój w kolejnych latach będą przebiegały w oparciu o wytyczne polityki kulturalnej m.st. Warszawy – Warszawa wielu kultury. Polityka kulturalna do roku 2030 z naciskiem na takie wartości jak: różnorodność, odpowiedzialność, otwartość, wolność, zakorzenienie.
Pozycja Teatru Baj na mapie kulturalnej Warszawy jest stabilna i ugruntowana wieloma latami doświadczenia. Teatr jest znany społeczności Warszawy, a współpraca z lokalnymi partnerami zarówno przed jak i w czasie remontu siedziby Teatru uwidoczniły po raz kolejny, że instytucja może funkcjonować nawet w czasie gdy nie ma stałego miejsca.
Ponowne osadzenie Teatru Baj w jednym budynku będzie jedynie zakończeniem jednej podróży. Paradoksalnie pozwoli to na większe otwarcie na świat i rozbudowanie warszawskich, polskich i międzynarodowych sieci współpracy. Stawiając na różnorodność oraz wolność artystyczną będziemy zapraszać do nas twórców z całego świata oraz prezentować nasze spektakle na polskich i zagranicznych festiwalach i pokazach. Teatr Baj pozwala i dalej będzie pozwalał widzom na poznawanie nowych form narracji, różnorodnych spojrzeń na świat i nieoczywistych rozwiązań.
Ciągle rozszerzająca się oferta działań edukacyjnych Teatru sprawia nie tylko, że ich uczestnicy rozwijają swoje umiejętności i wspólnie z twórcami i edukatorami kreują nowe rozwiązania. Jest to także szansa na rozwój dla pracowników Teatru i spotykanie wielu nowych osób, które dzieląc się swoim doświadczeniem rozwijają ich empatię i sposoby współpracy z widzami.
Tworzymy Teatr, który jest znany od pokoleń i zakorzeniony w świadomości warszawianek i warszawiaków – dziadkowie i rodzice przyprowadzają na nasze sztuki swoje wnuki i dzieci. Jednocześnie rozwój działań promocyjnych, wychodzenie poza budynek Teatru i granie w plenerze sprawiają, że ciągle zyskujemy nowych widzów, także tych, dla których Warszawa dopiero staje się domem oraz tych, którzy turystycznie odwiedzają nasze miasto.
Od lat prowadzone są i będą rozwijane działania „Baj bez barier”. Są one jednym z priorytetów Teatru, a w nowej siedzibie staną się wyróżnikiem Teatru Baj wśród innych instytucji kultury. Naszym priorytetem jest otwartość. Nowy budynek Teatru i spektakle dostępne będą dla wszystkich osób ze szczególnymi potrzebami. Działania „audience development” pozwolą na otwarcie się na jeszcze kolejne grupy widzów. Warszawa coraz bardziej staje się stolicą wielu kultur, a Teatr Baj jest jedną z instytucji, które stale wspierają integrację i współpracę pomiędzy ludźmi.Coraz bardziej rozwijamy też nasze działania online aby dawać naszym widzom doświadczenia zarówno w świecie fizycznym, jak i cyfrowym. Rozwijany będzie także obszar dostępności naszych spektakli w różnych wersjach językowych, a już teraz część z nich jest przetłumaczona na takie języki jak: angielki, litewski, japoński, hiszpański i czeski.
Sercem i emocjami Teatru jest scena. Natomiast jego pamięcią jest archiwum. Archiwum Teatru Baj nie będzie zamkniętą twierdzą, ale ciągle żywym i otwartym miejscem, z którego czerpać mogą zarówno pracownicy Teatru, jak i badacze oraz widzowie. Reżyserzy, kompozytorzy, aktorzy, scenografowie – wszyscy szukają w archiwum Teatru Baj inspiracji dla nowych działań. Odpowiedzialne prowadzenie i dobre zachowanie zbiorów pozwalają by czerpać z historii i kontynuować ją z przełożeniem na najnowsze rozwiązania technologiczne.
Będziemy jeszcze mocniej stawiać na to, aby satysfakcja i przyjemność z obcowania z proponowaną przez Teatr Baj sztuką, były odczuwane zarówno przez naszych młodych widzów, jak i przez ich opiekunki i opiekunów. Najwyższa jakość naszych spektakli oraz najnowocześniejsza scena w teatrze lalek w Polsce pozwolą na spełnienie najwyższych oczekiwań.
Warszawski Program Edukacji Kulturalnej (WPEK)
Teatr Baj włącza się i będzie się włączał nadal w działania, spotkania, konferencje organizowane przez Warszawski Program Edukacji Kulturalnej. Uważa bowiem, że platforma wymiany informacji o edukacji kulturalnej realizowanej w różnych instytucjach i organizacjach na terenie m.st. Warszawy jest cennym przedsięwzięciem. Pozwala też na wymianę dobrych praktyk i promocję interesujących działań z zakresu edukacji kulturalnej. Na portalu WPEK-u Teatr Baj nadal chętnie będzie prezentował swoją ofertę edukacji kulturalnej (teatralnej) i ogłaszał informacje o warsztatach i nowych propozycjach edukacyjnych.
Kultura bez BARIER
Teatr Baj z absolutnym przekonaniem angażuje się w program m.st. Warszawy KULTURA BEZ BARIER. Uważa ideę budowania KULTURY BEZ BARIER za jedno ze swoich istotniejszych zadań jako instytucji kultury, wynikające z troski o odbiorców. Zbudowaliśmy, i stale rozwijamy, program Baj bez Barier, który szerzej został przedstawiony we wcześniejszej części mojej koncepcji. W programie tym niwelowanie barier rozumiane jest jako proces oparty na uczeniu się, poznawaniu potrzeb widzów poprzez dialog, współpracę z różnymi organizacjami, placówkami, specjalistami i samymi osobami mającymi utrudniony dostęp do kultury. Staramy się reagować działaniem na napotykane bariery, które oddzielają od teatru potencjalnych odbiorców.
Teatr Baj popiera ideę Warszawskiego Tygodnia Kultury Bez Barier. Uczestniczy w nim od pierwszej edycji i ma zamiar tę tradycję kontynuować. Jest to wydarzenie, które zwraca uwagę społeczną na potrzeby osób z niepełnosprawnością i pokazuje, że kultura może i powinna być dla nich dostępna, że są takimi samymi odbiorcami, jak inni. Jest to rodzaj święta i pozytywnej manifestacji dobrych praktyk. Dlatego zawsze z radością i zaangażowaniem będziemy w nim uczestniczyć. Równocześnie Baj wyznaje zasadę, że oferta teatru (spektakle i warsztaty) powinny być dostępne dla osób z różnymi dysfunkcjami przez cały sezon i stara się, oraz z całym przekonaniem będzie się starał, tę zasadę nadal realizować.
5. Założenia dodatkowe
Archiwum
Czas pandemii pokazał jak ważne są zasoby archiwalne gromadzone przez instytucje kultury. Gdy zamknięte były sceny teatrów, artyści mogli przygotowywać nowe dzieła tylko w domu i cała działalność musiała przenieść się do Internetu. To właśnie publikacja zgromadzonych wcześniej materiałów okazała się głównymi wydarzeniami wielu teatrów.
W Teatrze Baj od 1945 roku prowadzone jest archiwum artystyczne, w którym gromadzone są informacje o sztukach, festiwalach i projektach. Samo funkcjonowanie archiwum oraz sposób prowadzenia go są stale udoskonalane i rozwijane. Planem na najbliższe 5 lat będzie digitalizacja znacznej części zbiorów Teatru Baj. Pozwoli ona nie tylko na nowocześniejsze i bezpieczniejsze przeglądanie zasobów, ale da też długie życie najbardziej delikatnym i ulotnym materiałom. W miarę możliwości materiały archiwalne będą również udostępniane publiczności i naukowcom badającym historię teatru.
Ewa Piotrowska
Dyrektor Teatru Baj